Bir Ali Poyrazoğlu Gösterisi: DESİDERATA İnsan Sesine Konan Kuş

 Ali Poyrazoğlu kendi tiyatrosunu 1972 yılında kurar. 2022 tiyatrosunun ellinci yılıdır. Ülkemizde uzun soluklu tiyatro sayısı iki elin parmaklarından az. Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu o ‘az’lardan biri.  Geçen elli yıl içinde Türk Tiyatrosu’na yol gösteren nice oyunun altında onun imzası var. Ama kısa bir özet yaparsak: 350 dizi bölümü, 100 ‘talkshow’, 65 filmde baş rol, 35 kitap, onlarca  oyun çevirisi, 20 yıl gazetelerde köşe yazarlığı radyo programcılığı konferans panel atölyelerle 600 bin kişiye verdiği eğitim, üniversitede hocalık.. Bu arada yurt dışında farklı dillerde oyunculuk yönetmenlik. Ali Poyrazoğlu kendi tâbiriyle yıllardır ‘pedal çeviriyor’ bisikleti devirmeden sürüyor. Birkaç disiplini ‘tokuşturarak’ farklı bir zenginlikle yarattığı seyircisi onun peşini bırakmıyor.

Arkadaşı olmaktan gurur duyduğum Ali Poyrazoğlu her karşılaşmamızda yeni yeni projelerden söz eder bitmez enerjisi ile  geleceğe umutla bakar. Elinin altındaki projeleri başkalarına da verir. Son günlerde yaşadığı yangın felaketi,  koleksiyon değeri olan yılların birikimini kül etmiş olsa da o yaşadığı hüznü yeni bir doğuşa çevirmek için yeniden başlıyor.  Desiderata işte o günlere rastlayan ve 2500 kalbin birlikte atmasına neden olan bir gösteri.

Kelimeler kifayetsiz kalınca müzik gelir yardıma. Müzik yol gösterir, yol arkadaşı olur, teselli olur, dert ortağı olur, sevincin dili olur. Müzikle yeni pencereler açılır nefes alırız bulutları dağıtırız. Müzik geçmişle geleceği bağlar. Herkesin bir müziği vardır ama notalar bizi birbirimize bağlar.  Müzik ‘kuşlara tel olur’.  Desiderata kuşlara yuva olan müziğin sesin hikayesidir.

Desiderata ‘arzu edilen şey’ demek. Max Ehrman 1920’de ‘Dilekler’ şiirinde demiş ki:

‘ Kendi mesleğine karşı duyduğun ilgiyi kaybetme

Çünkü değişen zaman içinde sahip olduğun gerçek mülktür.

Beklenmedik bir talihsizlikte seni koruyan güç olması için ruhunu besle

Tüm hayal kırıklıklarına karşı dünya hâlâ güzeldir’

Ali Poyrazoğlu sanki bu dizelerin kahramanı. Bu düşünceleri seyircilere ulaştırmak için sanatını yapıyor. ‘Kendi ile tanışıp ötekine anlatma hâli sanat. Sanat insan kendisiyle el sıkışsın diye var. Birer kanadı kopmuş iki kişinin birleşip çift kanatla uçması için var.  Sanat dertli zamanlarda yere sağ salim inişi sağlayan bir paraşüt. ‘ diyor Ali Poyrazoğlu. Onun tanımıyla hepimiz altımızda ağ olmadan sallanan birer trapezciyiz.  Ali Poyrazoğlu’nun gösterileri  bir siyasi görüşün reklam yüzü olmadan  ülkemiz insanını, kadınını ve de Atatürk’ü anlatmak için birer vesiledir.  Yenilenmiş ve çoğalmış olarak çıkarsınız o gösterilerden.   

Poyrazoğlu ‘İnsan Sesine Konan Kuş’ başlığı altında sunduğu gösteriye şöyle bir girişi yapıyor:

‘ İnsan ağzından çıkar da

Boşluğa uzanır

Gezmeye gider

İnsan sesi

 

Ölür gidersin de

Sesin kalır

 Ses kuşlara tel olur

 

Bir kemanın göz yaşları

Çellonun özlemi

Bir piyanodan çıkan tuş sesi

Konsunlar diye kuşlara yuva olur.

 

Müziktir işte o insan sesine gizlenen

Konuşsunlar diye bütün aşklar adına

Kuşlara telleri geren

 

İnsan sesine konmak

Zaten kuşun işi bu’(Ali Poyrazoğlu)

 

Desiderata   Carmen Prelude Act 19,Entr’acte 2-4(Bizet),  Havanaise Op 83(Camille Saint Saéns), Zigeunerweisen Op 20(Pablo de Sarasate), Goyescas İntermezzo(Enrique Granados) dan oluşan bir gösteri.

Poyrazoğlu’na Zdravko Lazarov(Orkestra şefi), Nesrin Gönüldağ(Mezzosoprano), Murat Güney(Bariton) Oleksandr Samoylenko(keman) ve İstanbul Devlet Opera ve Balesi orkestrası tüm enerjileri ve heyecanları ile eşlik ediyor.

 Ali Poyrazoğlu birbirinden şık kostümler içinde orkestrayı yönetiyor müziği dillendiriyor ve eserlerle ilgili anekdotlar anlatıyor. Onun canlandırmasıyla eserler de canlanıyor. Ağzına baktıran bir anlatıcı bir büyücü Ali Poyrazoğlu. Sesler boşluğa uçuyor kuşlara tel oluyor.

‘Müziğin tellerine konunca kuşlar

Arzu başlar

Desidereta

İnsan sesi ile verdiği şekil

Dayanılmaz kılar bakılan şeyi

Sarılırsan ancak ateşi söner.’(Ali poyrazoğlu)

 Sarılın ki yakmasın arzunun ateşi.

Artık sokaklarda kuşların konduğu tellere farklı bakacağız.

 Ufuk ve gönül açan bu gösteri  11 Şubat 2023’de AKM’de ikinci kez sunulacak.

Kaçırmayın.

Melih Anık