Yazar
Hollandalı
yazar, oyuncu Herman Koch tarafından yazılmış roman üç kez filme çekilmiş. Oyuncu
Kees Prins romanı tiyatro oyunu olarak yazmış. Can Çelebi oyunu Hollandacadan Türkçeye
çevirmiş. Roman aynı isimle Türkçeye çevrilmiş.
Üç genç, ikisi kardeş(Rick ve Beau, kardeşler öz değil,
Beau Burkino Faso'dan evlatlık alınmıştır) üçüncü(Michel Rick'in kuzeni) bir
gece bankamatikten para çekmek isterler. İçeride bir kadın yatmaktadır. Beau (evlâtlık olan) onlardan ayrılır. Michel
ve Rick, uyuyan kadına tekme atarak uyandırırlar. Atışırlar. Kadının burnu
kanar. Gençler dışarı çıkıp sokakta ne buldularsa bankamatik kulübesine atarak
eğlenirler. Sonunda kulübeyi yakarlar. Kadın ölür. İki genç iki kardeşin çocuklarıdır.
Michel'in babası(Paul) onlarla konuşur. Olayın gizli kalmasını ister.
Karısına(Clair) bile söylemeyecektir olanları.
Bankamatikteki kamera kayıtlarında olay ortaya çıkar ama görüntülerden faillerin
kim olduğu anlaşılmaz, kayıtlardan onları kimse tanımamıştır. Ancak olayları
bilen birisi gençleri tehdit etmektedir.
Oyun, Paul ile Clair'in
Paul'un kardeşi Serge ile karısı Babette ile biraraya geldikleri akşam
yemeğinde geçer. Gece giderek ısınır ve biz Paul ile Serge arasında geçmişten
gelen çözülmemiş meseleler olduğunu anlamaya başlarız. Onların deştikleri
geçmişe, eşler (Clair ve Babette) de karıştıkça durum daha da içinden çıkılmaz
hâle gelir. Anılar anıları tetikler. Eşlerin kendileri ve birbirleri aralarında
gerginlik artar. Geceyi süsleyen şarap ve yemek konusundaki uzmanlıkların
gösterildiği sohbet aslında gerçek meselelerin, çekemezliklerin örtülmesi için
oynanan bir oyunun parçasıdır. Isınan gece Michel'in babasını telefonla araması
üzerine koşumlarından kurtulan atların kontrolsüzce sokaklarda koşuşturmasına
benzer bir hâl alır. Oyunun kişileri
kendi yaşadıklarından bahsettikçe parçalar birleşir, olay tamamlanır, aydınlığa
kavuşur. Şimdi nasıl davranmaları gerekiyor üzerinde tartışırlar. Serge olayın politik
hayatına etkilerini düşünür, Paul ülkedeki adalete takılır, Babette yurt
dışından evlatlık alınan çocukların genlerinin gereğini yaptıklarını ve bu
yüzden güvenilmez olduklarını söyler.
Clair olaylara oğlunun geleceği açısından bir anne hassasiyeti ile
bakar.
Tema
Oyun Türk
seyircisi için aile ilişkilerindeki iletişimsizlik, derinlerdeki birikimlerin
yol açtığı sağlıksız ilişkiler, gençlerin şiddete eğilimi, suçun cezasız kalması,
ailenin korumacılığı ve suçun önce ailede başladığı gibi başlıklar içeriyor.
Aile içinde bozuk ilişkiler toplumsal düzeni de sarsmaktadır. Ancak toplumsal
düzen de aile içindeki bozuklukların nedenidir. Hollanda toplumu için anlamı olan sömürgelerden evlat edinilen çocukların topluma uyumu ve onlara toplumun bakışı ise bizim için anlamlı değil.
Metafor
Edebiyatta yemek
sofrası metaforu çok kullanılmıştır. Buffini'nin Şölen isimli oyunundan da
hatırlıyoruz, şahane tatların yer aldığı sofrada olmayan şey ağız tadıdır. Yemek,
şarap kültürü sadece görüntüyü kurtarır. Temeldeki sorular, sorunlar derinlerde
kıvıl kıvıl yüzeye çıkacağı ânı beklemektedir.
Reji
Volkan Sarıöz'ün
rejisi sade ve yalın. Bir yemek masası etrafında dönen oyun söz ağırlıklı.
Sarıöz, sözün ağırlığını garson rolünü biraz abartılı oynatarak dengelemiş.
Garson, oyunun durağanlığını ortadan kaldırıyor. Oyuncunun(Mustafa Kırantepe)
rolü çekiştirmeden, sulandırmadan doğallıkla sunmadaki becerisi ve samimiyeti
çok başarılı. Dekor tasarımı(Başak Özdoğan), kostüm tasarımı( Ayşenur
Arslanoğlu), ışık tasarımı(Mustafa Karakoyun) ve müzik(Okan Kaya) aynı dili
konuşan bir bütünlük içinde ve oyunun ruhuna da uygun.
Oyuncular
Sarp Aydınoğlu, Serkan Keskin, Sezin
Bozacı, Şebnem Hassanisoughi başarılı. Mustafa Kırantepe öne çıkıyor. Oyunculuk
düzeyi alkışı hak ediyor. Bu oyunla 'Yardımcı Erkek Oyuncu' dalında Mustafa Kırantepe'nin
ödülü, Serkan Keskin'in ödül adaylığı var.
Sonuç
Akşam yemeği,
sezonun iyi oyunlarından biri. Seyredin.
Melih Anık
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder