Ümmühan, Can ve Lillian’ın İtirafları

Lillian’ın İtirafları oyununun sonunda başları kalabalık tebrikleri kabul ediyorlar. Nikâh törenlerine katılamadığımız için özürlerimizi bir daha belirtip hem yeni bir hayata geçişlerini hem de oyunu tebrik ederken ‘Konuşalım’ dediğinde ben  ‘Bu akşam başınız kalabalık, bir uygun zamanda oturup  uzun konuşalım’ dedim.  Can ‘Biz hep oradayız. İstediğiniz zaman gelin. Yeni salonumuzu görün’ dedi.  ‘Oradayız’ dediği yer Kadıköy boğası civarında beş katlı bir bina. Tiyatro Dünyası Oyuncuları binanın iki katını tiyatro eğitimi ve provalar için kullanıyordu.  Şimdi beşinci katı da kiraladı ve orasını küçük bir gösteri merkezi olarak yeniden düzenledi.  Bana göre tiyatronun mutfağı/laboratuvarı orası. Ümmühan ve Can sanıyorum evlerinden daha çok orada yaşıyor. Oranın dışında da gösteriler, turneler, yeni oyun okumaları ve de tercümeleri ile geçiyor zamanları. Onlar kadar tiyatroya bu kadar ‘dalmış’ her ânlarını tiyatro ile doldurmuş başka birini tanımıyorum. Benim kadar tiyatro seven birini bile daraltan bu hayat düzeni zaman zaman yaşadıkları tersliklere rağmen onların yüzündeki gülüşleri silemiyor.  Onlar bütün zorluklara rağmen yeni oyuncular yetiştiriyor,  nerede tiyatro mekânı bulurlarsa oraya oyunlarını götürüyor, yetiştirdikleri oyuncularla yeni oyunların provalarına giriyor yeni yeni oyunlar sahneliyorlar. Yanılmıyorsam şu sıralarda Tiyatro Dünyası Oyuncuları’nın iki, kursiyerlerle yaptıkları altı oyun aynı anda değişik sahnelerde seyirci ile buluşuyor. Tiyatro Dünyası Oyuncuları  yetişkin oyunları yanında aynı zamanda çocuk oyunları da yapıyor.

Tiyatro Dünyası Oyuncuları kısa sürede tiyatro dünyamızda belli bir imgenin sembolü olarak yer aldı. Bu şöyle özetlenebilir:  Tevfik Gelenbe ekolünden beslenen(Ümmühan Kıldiş onun öğrencisi) halk tiyatrosu kıvamında  (Ertem Eğilmez filmleri gibi) belli bir çekirdek kadro ile yapılan oyunları kendi tencerelerinde kaynatarak oluşan bir tarz; çağdaş metinlere gelenekselden bakan bir soluk; yeni katılanları aynı potada eriten bir bir üslûb, meslek içinde eğitim. Tiyatro Dünyası Oyuncuları kursiyer oyunlarında kendi repertuvarına katacağı oyunların ilk denemesini yapıyor (bence). Bu da batılı tiyatroların denediği bir yol.   Onun için yukarıda bahsettiğim binaya mutfak/laboratuvar dedim.

Lilian’ın itirafları Can Törtop’un bulup çevirdiği bir oyun. (Şimdi bir başkasını laboratuvarda hazırlıyormuş.) Tiyatro dünyamızda Ray Cooney farslarının yanına eklenen yeni bir soluk.  Oyun Amerikalı Billy Van Zandt ve Jane Milmore tarafından yazılmış. Modern fars’ın ustaları olarak anılan çift birlikte 23 oyun yazmış. İnanıyorum ki Lillian’ın İtirafları’nı seyreden tiyatro yapıcılar yazarların diğer oyunlarına ilgi duyacak.

“Yıl 1962. Hollywood’un yaşayan efsanesi Lillian Lamour (Ümmühan Kıldiş), 25 yıl sonra özel bir gece için New York’a gelir. Kariyerinin başında Time Dergisi’ne kapak olan pozunu tekrar vermek isterken bir aslan Lillian’ı ısırır (Evet bir aslan ısırır) ve böylece Hollywood’un en büyük sırrı da açığa çıkmış olur. Dr Dubel (Celal Belgil) bu sırrı dünyaya duyurmak için çabalarken Lillian’ın menajeri Chick (Can Törtop) işleri yoluna koymak için her şeyi yapmaya hazırdır. Bu büyük sırrı ne Lillian’ın eski Sevgili Johnny (Berke Hürcan) ne de kızı Rita (Alev Gökmen) bilmektedir. Bellboy Joey (Ferhat Balaban), Otel Müdürü Russell (Özgür Levent Övünç) ve Polis Memuru Foucet (Can Mutluca) olayları çözmeye çalışırken Madison Hall’de Hollywood’un bütün starları Lillian’ın büyük dönüşünü beklemektedir.” (Oyun tanıtımından)

Ödül jürileri bu oyunu seyreder mi bilmem. ‘Bence seyretsinler’ demeye de korkuyorum zira benim dediğimin tersini yapıyorlar. Ama bu sefer ben söylememişim gibi yapıp gitsinler, farsın bu yeni örneğinde  Celal Belgil’i, Ümmühan Kıldiş’i, Can Mutluca ve Berke Hürcan’ı seyretsinler komedi dalında içlerine sinecek adaylar bulacaklardır eminim.  Her oyunda kendini aşan, geçmiş ustaların ışığını kendince birleştiren Can Törtop’un tiyatromuzda parlayan yıldızını görecekler. Ferhat Balaban’ın samimi, sempatik oyunculuğunu , kurslardan  gelen Özgür Levent Övünç ile kurs sonunda tiyatro için mesleğini bırakan Alev Gökmen’in oyunculuklarından yansıyan tiyatro aşkını görecekler.

Komik ve enerjik bir oyun olmuş. Tekst köpürtülmeye uygun. Sanırım Tiyatro Dünyası Oyuncuları seyirciye göre her akşam oyunu yeniden ‘köpürtecek’. Daha önce sahneledikleri Ray Cooney oyunlarını uyarlayan TDO bu oyunu da uyarlamış olsaydı diye geçirdim içimden. Galiba zülf-i yâre dokunmaları gerekecekti. Bizim hassas(!) atmosferimizin tüyleri  diken diken olacaktı.  Hem topluluk Anadolu turneleri yapıyor. Aman dikkat.  

Oyunun en sevdiğim yanı içerdiği ve üzerinde yükseldiği mecaz: Hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Size gösterilenin ‘içini’ görün.  Kimi Lilian’dır kimi aslan postu içindedir. Aslan (postu içindeki oyuncu Ramazan Ekinci)  dış görünüşü(o da post)  içine gizlenen Lilian’ı ısırır. Oyundaki bu iki mecazın yanyana gelişi de iyi yazarlık örneği bence. Oyunun kahkahaları içinde bu ayrıntıyı kaçırmayın.  Kanmayın aldanmayın. Her zaman oyunu bozan bir ‘aslan’ olmayabilir. Ey benim her akşam tv ekranındaki ışığa  yapışan halkım, gördüklerin gerçek değil! (‘Yalanla besliyorlar seni!’)  Lilian’ı ve aslanı tanı. Aslan gelsin diye bekleme. Aslan ol.

Melih Anık