Bir TV Dizisi Giydirici'ye (İDT) Zarar Vermiş

İstanbul Devlet Tiyatrosu Ronald Harwood'un The Dresser isimli oyununu oynamak istemiş. Oyun Giydirici ismiyle tercüme edilmiş(Ergun Sav). Oyunu Hakan Çimenser yönetmiş. Oyundaki Sir rolüne çalışan Adnan Biricik sağlık sorunları nedeniyle devam edemeyince yönetmen aynı zamanda oyuncu olmuş ve "Sir" rolünü üstlenmiş. '90'lı yıllarda da sahnelenmiş oyunun arşivden indirilmesi için İstanbul Devlet Tiyatrosu'nun bir gerekçesi vardır herhalde. Ben bu yazımda bunu anlamaya, anlatmaya çalışacağım.

Oyunun yazarı Ronald Harwood beş yıl Sir Donald Wolfit'in "giydiricisi" olarak çalışmış. Oyunu seyredenler/okuyanlar biyografik bir oyun olduğunu zannetmesinler diye Harwood oyun kitabının başına bir önsöz yazmış ve "'Sir', Donald Wolfit değildir" demiş ve devam etmiş: "Tabii ki Wolfit'in  odasında geçirdiğim yıllara ait topladığım anılardan parçalar vardır bu oyunda. Ama ben 20 yaşımdan beri tiyatronun devleri ile çalıştım. Onlardan pek çok şey gördüm. Üzerimde etki bırakan en önemli şey 'actor manager'lardır." Mâdem konuya girdik açıklamamak olmaz. "Actor manager" kendi tiyatrosunda hem yönetici hem de oyuncu olan tiyatro insanlarını anlatan bir tanım. Harwood, 18.yüzyıldan başlayarak 1930'lara kadar olan dönemde bu insanları anlamaya çalıştığını söylüyor. "Bu insanlar halkın ayağına tiyatro götürdüler. Ülkenin en ücra köşelerine çok zor yolculuklardan sonra ulaştılar çok zor koşullarda tiyatro yaptılar. Pek azı Londra'ya gelebildi. O yollarda yok olup gitti. Shakespeare'e taparcasına bağlıydılar.Tiyatronun kültürel ve eğitsel rolüne inanmışlardı.  Bugün onların tutku derecesindeki bağlılığı bize aptalca ve anlaşılmaz gelebilir. Bazısına megolamanyak deriz. Onların motosu 'le théâtre c'est moi!'dır. Onlar bize bugünün temellerini oluşturan mükemmel bir gelenek bıraktılar." diyor Harwood. Giydirici Ocak 1942'de geçiyor. Bir "actor manager"(Sir) savaşın yoğun olduğu bir dönemde bir taşra kentinde Kral Lear'i oynayacak ama çok yorgun. Giydiricisi(Norman) onu sokakta dağıtmış bir halde bulur tiyatroya getirir. O gece Kral Lear oynanabilecek midir? Ekipten de su koyuverenler olmuştur. Kadroyu toparlamak gerekir. İşte biz(seyirci) 2 saat 30 dakika içinde Sir ile Norman arasındaki ilişkiye odaklanan "tiyatroda bir gece"yi izleriz. Hem kulis hem sahnede olanları seyrederiz. Sahnedeki Kral Lear ile kulisteki "Sir"ün ruh hâlleri birbirine benzer. Dışarıda bombalar patlamaktadır ama tiyatro devam eder.

Giydirici'nin sahnelenmesi için gerekçe yukarıdaki paragrafta var. Daha fazla açmayı okuruma saygısızlık sayarım. Peki İDT'nun Giydiricisi'nden ne kalacak geriye? Celal Kadri Kınoğlu'nun Tatlı Hayat'ta canlandırdığı İrfan kalacak. Kimi zaman "halk ödülü"  kimi zaman "seyirci ödülü" yakıştırması yapılan Direklerarası Ödülleri, Celal Kadri Kınoğlu'nu "En İyi Erkek Oyuncu Ödülü" ile taltif etmiş(gönül okşamış). Eğer bu ödül, seyircinin beğenisini gösteriyorsa yukarıdaki paragrafı unutun gitsin.   

Melih Anık   

Oyunun künyesi:

Dekor tasarımı:Savaş Çevirel

Kostüm Tasarımı: İnci Kangal Özgür

Işık tasarımı: Akın Yılmaz

Müzik: Fırat Akarcalı

Oyuncular:

Celal Kadri Kınoğlu, Hakan Çimenser, Rüyam Perihan Dirin, Hülya Gülşen, Ebru Demirdöven, Aral Seskir, Osman Tunca Soysal, Sinan Cem Çabuk, Abdullah Yakın, Cem Şahin, Evrim Feyza Geboğlu, İpek Altıngöz