SHC Stüdio'da Tanıdık Bir Mesele ,Tipler ve Farklı Bir Bakış : Seyirci

Shyqyri Caushaj (Sukuri Çavuşay) ile ilk tanışmam Teras’taki oyun(Hadi Sevişelim) ile oldu. Gerçekten mekân Osmanbey’de bir teras katında kurulmuştu. Oyunu çok beğendiğim için Fügen’i de aldım ikinci kez gittim Teras’a. Caushaj’ın  açtığı kurslarda eğitim almış gençlerden oluşan kadro başarılı idi ama reji dikkati çekiyordu ve başarıda yönetmenin büyük katkısı vardı. Oyundan sonra kısa bir nezaket konuşması yaptık. Ben yönetmeni takip listeme almıştım zaten. Teras’ta geçen günler uzun sürmedi. Özenle oluşturdukları mekânı terk etmek zorunda kaldılar. Teras bodruma taşındı. Bu kez Beşiktaş’ta bir apartmanın  bodrum katında yeni bir mekân yaratıldı. Ben takibe aldığım yönetmenin peşinden o salona da gittim. Besiktaş’taki salonda klasik bir oyunu (Yanlışlıklar Komedyası) Türk toplumuna uyarladı.  O salondan da çıktı Cevahir Sahnesi’nde tiyatro yapmaya devam etti ama o girişim de kısa sürdü. Bir ara ondan haber almadım. Merak ediyordum ki bu oyun Seyirci  ortaya çıktı bir aradan sonra. Oyun Jeton Neziraj'a  ait. Neziraj’ı bizim tiyatro camiamıza tanıtan Mitos ve Senem Cevher’dir. Pek çok oyunu tercüme edildi kitap oldu ve oynandı. Yazar sanki bizden biri ve anlattıkları bize çok yakın. Seyirci o oyunlardan biri.  Shyqyri Caushaj oyunu bize daha da yakınlaştırmış âdeta bizden yapmış. Gündeme dokunuşlar yapıyor. Caushaj ile bakış açılarımız birbirine çok yakın. Tiyatronun eğitim ve uyarı yönünü önde tutuyor ama eğlendirici yönünü de unutmuyor. Saldırgan değil alçak gönüllü, bağırıp çağırmıyor slogan atmıyor ama ince ince gündeme dokunuyor oyunu canlı tutuyor. Bu oyunu Arnavutluk’ta o topluma seslenmek üzere sahnelediğini söyledi bana. Bu kez Türk toplumuna seslenmiş.

Shyqyri Caushaj’ın  ülkesi Arnavutluk ama  o bizden biri.  Arnavutluk Güzel Sanatlar Akademisi rejisörlük bölümünden mezun olmuş. Bahçeşehir Üniversitesi’nde oyunculuk yüksek lisansını tamamlamış. Marmara Üniversitesi Sinema bölümünde Nuri Bilge Ceylan sinemasında oyunculuk konusunda doktorasını tamamladı. Tezini okuyanlardan biri de bendim. Oyun sonu sohbetlerimiz uzadı. Birbirimizi daha çok tanımaya başladık. Onu tanıdıkça Arnavutluk’ta iyi bir tiyatro olduğunu anlamaya başladım. Ona bakarak Arnavutluk tiyatrosunun bizden ileri olduğunu da düşünmeye başlamıştım bile. Caushaj bazı ünlü oyunculara oyuncu koçluğu  yaptı. Onun Türk Tiyatrosu’na katkısı çok olacak. 

Seyirci, bir şikayet üzerine tahkikat yapmak ve yönetmeni sorgulamak, savunma almak için tiyatro kulisine gelen Müfettiş ile Yönetmen arasında geçiyor. Müfettiş ile Yönetmen arasındaki ilişki bir metafor . Sanatın devlet tarafından algılanışındaki bozukluk ve  sanat ile uğraşanların içine düştüğü açmazı anlatıyor. Oyunun sonu ile başı arasındaki farka dikkat edin ve düşünün. Bir öneri mi yoksa bir çözüm mü ortaya konan? 

Oyunu Kats Sahne’de seyrettim. Oyunun ortada seyirci içinde sahnelenmesi doğru bir seçim. Oyunun iki oyuncusu da inandırıcı tipler yaratmış. Özellikle Müfettiş rolündeki oyuncu(Sedat Bilenler) sanki rolü giyinmiş. Karakterindeki dalgalanmaları çok iyi veriyor. Kostümü de karakteri başarıyla çizmesine yardım ediyor. Yönetmen Shyqyri Caushaj gerçek hayatta yönetmen zaten. Ama insanın kendisini oynaması zor bir iş. O da zor işi basarıyor. Baskıcı yönetimlerde sanatçının içine düştüğü durumu iyi yansıtıyor. Oyun boyunca birbirini tartan iki karakterin ilişkisi iyi kurulmuş.  Oyunun iki kişisi size pek çok kişiyi hatırlatacak.

Şarkıyı ve söyleyeni beğendiğimi not edeyim.

Abur cubur pek çok şeyin tiyatro diye sunulduğu bir ortamda Seyirci tiyatronun görevini yerine getiriyor. Yönetmenin oyunlarında mizah var('güldürüyor') ama tiyatroyu ciddiye alması onun öne çıkan yönü. Yaz boyunca turne yapsa diye içimden geiyor ama Seyirci gelecek sezon da devam etsin ve çok seyirciye ulaşsın. 

Melih Anık

Yazar : Jeton Neziraj

Tercüme: Senem Cevher

Yönetmen: Shyqyri Caushaj

Dramaturg : Mustafa Ergüven

Dekor ve Işık Tasarımı: Shyqyri Caushaj

Kostüm : Yasemin Erakalın Atlı

Müzik : Hikmet İplikçi

 Afiş :  Aykut Temel

Oyun Asistanı : Hazal Tokgöz

Şarkı : Zilan Küçükbalaban

Daha önce yazdığım Teras Tyatro oyunları:

https://www.blogger.com/blog/post/edit/3121769681834561867/3021453987251920917

https://www.blogger.com/blog/post/edit/3121769681834561867/7375198729875222295